Redeneren

Volgens ‘De Dikke Van Dale’ is de betekenis van redeneren: zijn mening over iets ontwikkelen op basis van feiten of veronderstellingen.
Dus uitgaande van de feiten zou iets op een bepaalde manier moeten werken; en dat betekent dat wanneer we dit doen, dat het resultaat zal zijn. Het is een principe dat geldt voor mechanische zaken of dingen die we doen of zeggen, net zo goed als voor concepten en feitelijke of persoonlijke waarheden.

Redeneren is daarmee het mentale proces ~ onze gedachtengang ~ waarin we bekijken of dat wat we willen gaan doen of zeggen ons het gewenste resultaat zal opleveren. Om dat te kunnen beredeneren is het noodzakelijk om ~ met een ‘open mind’ ~ te kijken wat de reactie zal zijn op dat wat we doen. En als het gaat over iets wat we willen vertellen, dan is niet alleen de woordkeus, maar ook de toon waarop we dat doen belangrijk.

Daarmee heeft het redeneren op zich ook te maken met vooruitzien. Met het inschatten van die reacties die we krijgen. Maar ook met het voorstellingsvermogen of iets überhaupt gaat werken. Sommige dingen werken prima op de ene manier en helemaal niet op een andere manier.

Een ander aspect van ‘redeneren’ is het gebruiken van de ‘rede’, het gebruiken van ons verstand. Met andere woorden, het gewoon eerst nadenken voordat we iets doen of zeggen wat ons in de problemen brengt. Bedenken wat de gevolgen zijn van onze acties ~ liefst voordat we ze uitvoeren.

Teruggaand naar de betekenis die het woordenboek geeft voor redeneren, betekent dat ook dat we dat wat we horen of lezen eerst toetsen op het ‘waarheidsgehalte’ voordat we het in ons leven implementeren of luidkeels als waarheid gaan verkondigen. Nou kan iets helemaal aansluiten bij wat wij geloven dat waarheid is, of bij onze persoonlijke waarheid; maar toch feitelijk onwaar zijn.
Het proces van redeneren zou dan vragen naar boven kunnen laten komen als ‘Waarom geloof ik dat het waar is?’, ‘Hoe is mijn persoonlijke waarheid op dit vlak tot stand gekomen?’, of ‘Hoe zijn de feiten tot stand gekomen? Statistieken of onderzoek? En door wie is dit gedaan?’

Het beantwoorden van vragen zoals deze geeft duidelijkheid in waar we staan. Onafhankelijk van de vraag of we onze mening daarover willen veranderen of niet, het geeft ons helderheid over de reden van ons standpunt.

Dat maakt dat redeneren in deze tijd eigenlijk heel populair zou moeten zijn gezien het feit dat we vrijwel doorlopend door allerlei informatie en nieuwswaardigheden worden bestookt. Het zou zeker een goed idee zijn om niet alles wat we horen of lezen zonder meer als waarheid aan te nemen; om eerst onze ‘rede’ te gebruiken en dat wat ons vertelt wordt te beredeneren…